7244 Sayılı Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun İle Kira Hukukuna Getirilen Değişiklikler

1. GİRİŞ

Covid-19 salgınının tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkileri gün geçtikte artmaktadır. Hem sosyal hem ekonomik hayata etkileri yadsınamaz olan bu durumun çeşitli hukuki ilişkileri de etkilemesi kaçınılmazdır. Başlıkta da yer aldığı üzere salgının etkilerinin azaltılması için her geçen gün çeşitli değişiklikler yapılmaktadır. Bu değişiklikleri gün gün takip ediyor, sizleri ve mevzuat takibimizi güncelliyoruz. Bu kapsamda 17/04/2020 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete ile yürürlüğe giren Kanun’un kira hukukuna etkilerini bu bilgilendirme notu ile kısaca özetlemek isteriz. Kira hukukuna etkileri olan maddelerin yayın tarihinde yürürlüğe gireceğini de önemle belirtiriz.

2. 7244 SAYILI KANUNUN GETİRDİĞİ DEĞİŞİKLİKLER

A- Kanun’un 1. maddesinin (b) ve (c) fıkraları ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca kamusal alanları kiralayanlar için çeşitli ödeme kolaylıkları getirilmiştir.

Değişiklik ile; Turizm tesisi maksadıyla verilen izinler hariç olmak üzere 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu gereğince Devlet ormanlarında gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri adına verilen izinler ile Orman Genel Müdürlüğü tarafından 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereğince kiraya verilen mesire yerleri ve taşınmazlardan 1/4/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedeller başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenmiştir. Fıkranın son cümlesi ile verilen izinlerin erteleme dönemi içerisinde tahakkuk eden ilk yıl bedellerine karşılık banka teminat mektubu alınarak yer teslimi yapılabileceği düzenlenmiştir. Kanun’un 1. maddesinin (c) fıkrası ile; 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Millî Parklar Kanununa tabi yerlerde 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan kiralamalar da 1/4/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedeller başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenmiştir. Her iki fıkra için de bu sürelerin bitiminden itibaren 3 aya kadar uzatmaya Tarım ve Orman Bakanı yetkili kılınmıştır. Bu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilecektir.

B- Kanun’un 1. maddesinin (ç) fıkrası ile Belediyelere ait taşınmazları kiralayanlar için çeşitli ödeme kolaylıkları getirilmiştir. Bu maddede doğrudan bir erteleme yapılmamış bunun yerine ertelemeye karar verecek yerel yönetim organlarına bu yetki verilmiştir.

İlgili fıkraya aşağıda yer verilmiştir;

Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin veya tutarların, 19/3/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken kısımlarının 3 ay ertelenmesine büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve birliklerde meclis; bağlı kuruluşlarda ise yetkili karar organı yetkili kılınmıştır. Bu süreler, bitiminden itibaren ilgisine göre Çevre ve Şehircilik Bakanı veya İçişleri Bakanı tarafından 3 aya kadar uzatılabilecektir. Söz konusu alacaklar yukarıdaki fıkralarda yer aldığı gibi, ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilecektir.

Ayrıca fıkranın son cümlesi faaliyetleri durdurulan işletmelerin oldukça büyük önem arz etmektedir. Buna göre; “faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin faaliyette bulunmadığı döneme ilişkin olarak kira bedelleri tahsil edilmez.” Maddeden belediyenin maliki olduğu bir taşınmazın kiracısı olmanız ve mevzuat kapsamında faaliyeti durdurma kararının muhatabı olmanız halinde, faaliyetinizi durduğunuz süre boyunca kira bedellerini ödemek zorunda olmadığınız anlaşılmaktadır.

C- Kanun’un 1. maddesinin (f) fıkrası ile Belediyelere ait toplu taşıma hatlarını kiralayanlar için de çeşitli ödeme kolaylıkları getirilmiştir.

İlgili fıkraya aşağıda yer verilmiştir;

Büyükşehir belediyeleri ile belediyeler, kendisinden izin veya ruhsat almak ya da hat kiralamak suretiyle çalışan gerçek ve tüzel kişilere, toplu taşıma hizmetinin kesintisiz olarak yürütülebilmesiyle sınırlı olacak şekilde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık süreyle sınırlı olmak üzere meclis kararıyla; gelir desteği ödemesi yapabileceğine karar verilmiştir. Belirlenen bu döneme tekabül eden ruhsat, izin, hat kirası borçlarını faizsiz olarak 3 ay ertelenebilineceği yetkisi belediyelere verilmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanı bu süreleri, bitiminden itibaren 3 aya kadar uzatmaya yetkili kılınmıştır. Yine aynı şekilde ertelenen bu borçlar, süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilecektir.

D- Kanun’un 1. maddesinin (i) fıkrası ile Hazineye ait taşınmazları kiralama ve kullanım iznine açılma ihalelerinin elektronik ortamda yapılacağı değişikliği getirilmiştir.

İlgili fıkraya aşağıda yer verilmiştir;

Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, kiraya verilmesi, trampası, arsa veya kat karşılığı inşaat yaptırılması ve sınırlı ayni hak tesisi işlemleri ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi ve kullanma izni verilmesi ihaleleri, 31/7/2020 tarihine kadar hizmet bedeli karşılığında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bağlı ve ilgili kuruluşları ile bunların iştiraklerine ait teknik altyapı kullanılmak suretiyle elektronik ortamda yapılabilir. Bu süre Çevre ve Şehircilik Bakanınca 3 aya kadar uzatılabilecek, ihalelere ilişkin usul ve esaslar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenecektir.

* * *

İşbu bilgi notunda değinmiş olduğumuz hususlar dikkate alındığında, çok sayıda kira ilişkisinin bu değişikliklerden etkileneceği anlaşılmaktadır. Bu konuda herhangi bir sorunuz olması halinde veya daha detaylı bilgi için büromuzla iletişime geçmekten lütfen çekinmeyin. 17/04/2020

Saygılarımızla,

ESİS HUKUK BÜROSU